Vanaf 2 oktober kan iedereen stemmen tijdens de publieke stemronde. Op 18 november maakt minister Ollongren de winnaar bekend tijdens het Praktijkfestival met aansluitend de Bestuurdersbijeenkomst in Amersfoort. Hier houdt iedere genomineerde nog een korte pitch over het ingediende project. Daarna stemmen de aanwezigen ook nog eens op hun favoriet. Deze stemmen worden opgeteld bij de online stemming, waarna de minister de winnaar bekendmaakt.
Even voorstellen…
De vijf genomineerden wisten zich in het sterke deelnemersveld te onderscheiden met innovatieve projecten die goed scoorden op de vijf criteria voor de Aandeslag Trofee: bijzondere aanpak, digitale dienstverlening, ontwikkelen kerninstrumenten, samenwerking en maatschappelijke opgave. De interviews met de projectleiders van de genomineerde projecten. Hier alvast een korte kennismaking.
Waterschap Vallei en Veluwe: Blauwe Omgevingsvisie
Waterschap Vallei en Veluwe: Blauwe Omgevingsvisie
Zoals het een goed waterschap betaamt, maakt het Waterschap Vallei en Veluwe zich hard voor een inrichting van de leefomgeving met aandacht voor het zichtbare en onzichtbare water. In tegenstelling tot andere overheden, hoeft een waterschap geen omgevingsvisie te maken. Maar toch deed men dat bij Vallei en Veluwe: de Blauwe Omgevingsvisie 2050 (BOVI2050). Voor het waterschap stond de ambitie centraal om de rol van water in samenhang met de ruimtelijke ontwikkeling voor het voetlicht te brengen. Daarom heeft men heel nadrukkelijk medeoverheden, terreinbeheerders en anderen in een participatietraject betrokken bij de ontwikkeling van de omgevingsvisie.
Zo ontstond een integrale manier van werken die ook kenmerkend is voor de nieuwe Omgevingswet. Projectleider Andrea Swenne en haar projectteam namen de eigen organisatie uitgebreid mee in wat zij hun 'grensontkennende' aanpak noemen. Zo ontstonden nauwere banden met medeoverheden en het besef dat je met samenwerking tot betere oplossingen komt. Andere waterschappen hebben zich laten inspireren door Vallei en Veluwe en werken nu ook aan hun eigen Omgevingsvisie. Lees het interview met projectleider Andrea Swenne.
Impulsprogramma Omgevingsveiligheid: Landelijke Signaleringskaart Externe Veiligheid
Impulsprogramma Omgevingsveiligheid: Landelijke Signaleringskaart Externe Veiligheid
Wanneer in een gemeente risicovolle activiteiten plaatsvinden in de omgeving van kwetsbare objecten, is het belangrijk dit goed in kaart te brengen. Zo kunnen rampen als de vuurwerkramp in Enschede in de toekomst voorkomen worden. Verschillende diensten inventariseren deze kwetsbaarheden en risico’s echter op hun eigen manier. Daardoor ontbreekt vaak een totaaloverzicht. Om daar iets aan te doen ontwikkelde de projectgroep Data-Infrastructuur (DIS) van het Landelijk Impulsprogramma Omgevingsveiligheid (IOV) de Landelijke Signaleringskaart Externe Veiligheid.
Het begon allemaal met de Populatieservice, een programma dat personendichtheden in risico-omgevingen bepaalt, maar al snel werd met de partners het ambitieuze plan gesmeed voor één landelijke kaart. Dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Door echter 'bottom-up' te werken vanuit de behoefte en door bestuurlijke borging, slaagden projectleider Anita van Mulken en coördinator van het impulsprogramma Marlouce Biemans erin alle organisatorische en technische hobbels weg te nemen en een integrale tool te ontwikkelen die de uitgangspunten van de Omgevingswet belichaamt. Lees het interview met Anita van Mulken en Marlouce Biemans.
Gemeente Meppel: bestemmingsplan transformatiegebied Noordpoort
Gemeente Meppel: bestemmingsplan transformatiegebied Noordpoort
Stel je hebt een industriegebied dat verloedert, maar dat door zijn karakteristieke eigenschappen en gedreven inwoners en ondernemers veel potentie heeft? Maar regelgeving en financiën hinderen je dat gebied te ontwikkelen. Daarmee worstelde de gemeente Meppel, totdat de Crisis- en Herstelwet hen de ruimte gaf om industriegebied Noordpoort samen met inwoners en bedrijven te herontwikkelen tot een gebied met een mix aan functies als wonen, bedrijvigheid en recreatie. Zo experimenteert Meppel met een nieuwe rol, die van facilitator.
'Niet alles bedenken en bekostigen, maar drempels wegnemen', zoals procesmanager Frits Dijkstra het zegt. Om nieuwe gebruiksmogelijkheden te creëren moesten delen van het gebied ‘gedezoneerd’. Maar waar ruimte geboden wordt, zijn vaak ook kaders nodig om kwaliteit te borgen, wist senior ruimtelijk adviseur Jan Cas Smit. Dus ontwikkelde hij met zijn collega's - en met veel feedback van bewoners en ondernemers uit het gebied - een 'mengpaneel' met zeven 'schuifjes' die omgevingskwaliteiten weergeven. Zo helpt het mengpaneel te sturen op kwaliteit bij initiatieven. ""Je komt verder omdat je eerder in gesprek gaat over kwaliteit in plaats dat het gaat over de regels” vat Jan Cas Smit de aanpak samen.'' Lees het interview met Smit en Frits Dijkstra.
Gemeente Doetinchem: Ontwerpend Onderzoek
Gemeente Doetinchem: Ontwerpend Onderzoek
Een visie maken die dichter bij de uitvoeringspraktijk ligt. Dat is de ambitie die Doetinchem wil realiseren door Ontwerpend Onderzoek toe te passen. Dat betekent sámen met inwoners beleid maken. Een geheel nieuwe werkwijze, waarvoor projectleider Yana van Tienen en haar projectteam zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie flink moesten pionieren. De aanpak kenmerkt zich door een mix van eenheid en verscheidenheid. Zo werd het grondgebied van Doetinchem in elf deelgebieden opgesplitst met elk een procesleider en kernteam dat op zoek gaat naar de opgaven van dat gebied.
Elk gebied kent twee prioritaire beleidsclusters die bestaan uit een mix van thema’s en portefeuilles, waardoor de betrokken wethouders ook meer integraal en over de grenzen van hun portefeuille heen werken. Ook de participatie-aanpak varieert en sluit aan bij de dynamiek in het specifieke deelgebied. Zo wordt betrokkenheid vanuit bewoners en bedrijfsleven gestimuleerd, waardoor het beleid herkenbaarder wordt en initiatieven beter aansluiten bij de omgevingsvisie. Zo helpt het Ontwerpend Onderzoek Doetinchem om ervaring op te doen met een nieuwe werkwijze die straks gemeengoed zal zijn als de Omgevingswet wordt ingevoerd. Lees het interview met Yana van Tienen.
GGD’s Brabant: Brabantse Omgevingsscan
GGD’s Brabant: Brabantse Omgevingsscan
Omgevingsfactoren zijn van invloed op de gezondheidsbeleving van mensen. Maar om die invloed inzichtelijk te maken en zo gezondheid een integraal onderdeel te laten worden van omgevingsvisies, moeten gegevens over de leefomgeving en over gezondheidsbeleving, wél eerst gecombineerd worden. En dat is precies wat de drie GGD's in Brabant, samen met kennisinstituut Telos, gedaan hebben in de Brabantse Omgevingsscan. Het ontwikkelteam gebruikte hiervoor onder leiding van projectleider Wieteke de Vries de SCRUM-methodiek. Hoewel die methodiek voor sommigen nieuw was, stelde alle betrokken zich er meteen voor open. Dat heeft geresulteerd in een rijke database waarin iedereen online op wijkniveau de gezondheidsbeleving van Brabanders kan raadplegen aan de hand van 12 thema's over de leefomgeving, zoals geluid, geur en verkeer.
Ook stakeholders worden regelmatig betrokken bij de verschillende stadia van het SCRUM-proces. "Want je wilt wel een instrument maken dat ook daadwerkelijk door de beoogde doelgroep gebruikt wordt", redeneert De Vries. En de Brabantse Omgevingsscan is nog niet 'af': het ontwikkelteam kijkt naar doorvertaling van de gegevens naar buurtniveaus en er wordt met veiligheidsregio's gekeken of data over de omgevingsveiligheid kan worden toegevoegd. Lees het interview met Wieteke de Vries over de Brabantse Omgevingsscan.
Over de Aandeslag Trofee
De jaarlijkse Aandeslag Trofee werd in 2013 geboren als de Eenvoudig Beter-trofee en draagt sinds 2018 zijn huidige naam. De doelstelling bleef ongewijzigd: organisaties in het zonnetje zetten die succesvol experimenteren met het gedachtegoed en de werkwijze van de Omgevingswet en zo andere organisaties stimuleren het goede voorbeeld te volgen. Vorig jaar wonnen tien samenwerkende regiogemeenten in Zuid-Holland de Aandeslag Trofee voor hun Omgevingsvisie Hart van Holland.